مجله ایرانی:ابزار فیبوناچی در بین معامله‌گران بسیار محبوب است و دلایل خوبی نیز دارد. فیبوناچی یک ابزار جهانی برای تحلیل تکنیکال است که می‌تواند در بازه‌های زمانی و بازارهای متفاوتی استفاده شود.

فیبوناچی کیست؟

لئوناردو فیبوناچی (Leonardo Fibonacci) بدلیل اینکه در شهر پیزا ایتالیا متولد شد به آن لئوناردو پیزا هم گفته میشود.فیبوناچی یکی از ریاضیدانان بزرگ تاریخ در قرن دوازدهم میلادی بود.

دنباله فیبوناچی با دو عدد صفر و یک آغاز می‌شود. هر عدد جدید در این دنباله اعداد، از جمع با عدد قبلی خود به دست می‌آید. بر این اساس، دنباله فیبوناچی به‌صورت زیر درمی‌آید:

… و ۵۵ و ۳۴ و ۲۱ و ۱۳ و ۸ و ۵ و ۳ و ۲ و ۱ و ۱ و ۰

این دنباله ریاضی رازی در خود نهفته دارد که به اعتقاد بسیاری از ریاضی‌دانان، برآمده از دل طبیعت است. حاصل تقسیم هر عدد به عدد بعدی خود در این دنباله، حدود ۰/۶۱۸ است. برای مثال، حاصل تقسیم ۲۱ بر ۳۴ برابر با ۰/۶۱۷۶ و حاصل تقسیم ۳۴ بر ۵۵ برابر با ۰/۶۱۸۱ است.

همچنین با تقسیم هر عدد به دو عدد بعد از خود، حاصل برابر با ۰/۳۸۲ می‌شود. برای مثال، با تقسیم ۲۱ بر ۵۵ عدد ۰/۳۸۱۸ به دست می‌آید. با تقسیم هر عدد در دنباله فیبوناچی به سه عدد بعد از خود نیز ۰/۲۳۶ به‌دست می‌آید. برای مثال، با تقسیم ۱۳ بر ۵۵ عدد ۰/۲۳۶۳ حاصل می‌شود.

انواع فیبوناچی

در تحلیل تکنیکال انواع مختلفی فیبوناچی وجود دارد و با استفاده از ابزار های فیبوناچی میتوانیم آینده بازار را پیشبینی کنیم.
که عبارتند از:

• فیبوناچی اصلاحی _دو نقطه ای Fibonacci Retracement (RET)
• فیبوناچی پروجكشن Fibonacci Projection (PRO)
• فیبوناچی گسترش _سه نقطه ای Fibonacci Extension (EXT)
• فیبوناچی انبساطی _ Fibonacci Expansion (EXP)
• فیبوناچی کمان ها ‌‌_ Fibonacci arcs
• فیبوناچی کانال _ Channel
• فیبوناچی باد‌بزن _ Fan
• فیبو زمانی
• فیبو تلاقی

فیبوناچی اصلاحی (Fib Retracement)

فیبوناچی معمولاً در روندها استفاده می‌شود. وقتی نمودار روند صعودی یا نزولی در پیش می‌گیرد، ممکن است وارد فاز اصلاح شود.پس ابتدا یک روند صعودی یا نزولی را مشخص میکنیم. در روند صعودی کف را به سقف و در روند نزولی سقف را به کف وصل میکنیم و به این ترتیب، چهار خط با نسبت ۲۳/۶ درصد، ۳۸/۲ درصد، ۵۰ درصد، و ۶۱/۸ درصد ترسیم می‌شوند.

فیبوناچی اصلاحی را می توان برای ورود به معامله، تعیین حد ضرر یا تعیین حد سود استفاده کرد. به عنوان مثال، یک معامله گر ممکن است یک نمودار قیمتی را مشاهده کند که دارای روند صعودی است. پس از یک موج صعودی، قیمت کمی به سمت پایین اصلاح می کند و یک موج اصلاحی می سازد، در این لحظه معامله گر می تواند از فیبو اصلاحی استفاده کند و نقطه اول را روی شروع موج صعودی و نقطه دوم را روی انتهای موج صعودی قرار می دهد. سپس، سطوح فیبو اصلاحی روی نمودار و موج اصلاحی مشخص می شود که نقش حمایت را برای قیمت دارند، بدین صورت معامله گر می تواند نقطه احتمالی پایان اصلاح را پیش بینی کند و اقدام به خرید کند. پس از خرید، معامله ‌گر حد ضرر را در سطح های پایین تر تعیین می کند.

مهم ترین سطوح جهت خرید می توانند سطوح ۳۸٫۲%، ۰٫۵۰%، ۰٫۶۱۸% باشند، اگر قیمت پایین تر از ۰٫۶۱۸% برود، معمولا انتظار معامله گران تغییر جهت و روند قیمت است.

سطوح فیبوناچی اصلاحی نیز به روش های دیگری در تحلیل تکنیکال به کار برده می شوند. به عنوان مثال، آنها در الگوهای گارتلی و نظریه امواج الیوت رایج هستند. حالت دیگری وجود دارد که بر اساس آن، قیمت در موج اصلاحی خود به اصلاح بیشتری نیاز دارد و ۱۰۰% موج اصلی خود فراتر می رود، در این حالت همچنان از همان فیبو اصلاحی استفاده می کنیم اما دیگر سطوح بین ۰ تا ۱۰۰ برای ما کارایی ندارد و از سطوح بیش از ۱۰۰ استفاده می کنیم که بین سطوح بیش از ۱۰۰، سطوح ۱٫۲۷، ۱٫۴۱ و ۱٫۶۱ سطوح مهم تری هستند؛ به این حالت فیبو خارجی گفته می شود.

نکته: معمولا در حالتی که موج اصلاحی بیش از ۱۰۰% موج اصلی را اصلاح می کند، احتمال تغییر جهت روند وجود دارد

فیبوناچی پروجکشن (Fib Projection)

از این ابزار میتوانیم برای پیشبینی سطوح قیمتی بیش از صددرصد استفاده کنیم.

روش ترسیم فیبوناچی پروجکشن (Fib Projection)

در این ابزار از سه نقطه استفاده میشود که شامل نقطه کف،نقطه سقف و نقطه ی اصلاح (صعودی یا نزولی) میباشد.در روند صعودی به ترتیب کف،سقف واصلاح را در نظر میگیریم و در روند نزولی سقف،کف و اصلاح را در نظر میگیریم.

روندی صعودی را در نظر بگیرید. ابتدا کف قیمت در بازه زمانی مشخصی را به‌منزله نقطه یک در نظر می‌گیریم. سپس سقف بعدی را نقطه دو فرض می‌کنیم.

در روند اصلاحی، دوباره کف قیمتی تشکیل می‌شود که قطعاً از نقطه ۱ بالاتر است. آن را نقطه ۳ در نظر می‌گیریم. سپس سطوح فیبوناچی بر مبنای رابطه بین نقاط یک، دو، و سه ترسیم می‌شود که به این ترتیب خطوط مقاومت را در آینده تشکیل می‌دهند. در روند نزولی نیز دقیقاً عکس آنچه گفته شد، باید در دستور کار قرار بگیرد.

فیبوناچی گسترش Fibonacci Extension (EXT)

به طور کلی، فیبوناچی گسترش، سطوحی هستند که توسط معامله گران برای شناسایی اهداف سود احتمالی و پیش بینی ادامه حرکت قیمت پس از اصلاح استفاده می شود.

کاربرد اصلی آن زمانی است که قیمت سقف یا کف قبلی خود را می شکند و روند ادامه می یابد، بر این اساس ما در فیبوناچی گسترش به سه نقطه نیاز داریم و بر اساس این سه نقطه، روند آینده قیمت را بر اساس موج اصلی و موج اصلاحی پیش بینی می کنیم؛ به عنوان مثال اگر در یک روند صعودی باشیم، نقطه اول را روی شروع موج صعودی (اصلی) قرار میدیم، نقطه دوم را روی انتهای موج صعودی (اصلی) و سپس نقطه سوم را روی انتهای موج اصلاحی قرار می دهیم.

توجه به این نکته ضروری است که قیمت می تواند سطوح فیبوناچی گسترش را بشکند و بر اساس آن عمل نکند. این سطوح نشان دهنده این نیست که قیمت باید از آن ها تغییر کند، بلکه فقط نشان دهنده این است که قیمت های قرار گرفته در این سطوح، از اهمیت بیشتری نسبت به قیمت های دیگر برخوردار است. به همین دلیل، مهم است که صرفاً بر اساس فیبوناچی گسترش معامله نکنید.

فیبوناچی اصلاحی نقاط احتمالی پایان اصلاح را برای معامله ‌گران مشخص می ‌کند که ممکن است قیمت از آن ها برگردد، اما از فیبوناچی گسترش، معامله‌ گران بیشتر برای اهداف سود و ادامه روند خود استفاده می کنند؛ در نتیجه، مهم ترین سطوح در این فیبو شامل سطوح هایی است که فراتر از ۱۰۰% قرار دارند، شامل۱۲۷٪،۱۴۱٪، ۱۶۱٫۸٪، ۲۶۱٫۸٪، ۴۲۳٫۶٪ و… است.

فیبوناچی انبساطی Fibonacci Expansion (EXP)

فیبو انبساطی بدین صورت رسم می شود که فیبو اصلاحی را به صورت برعکس رسم می کنیم و اهداف قیمتی، جایی که احتمال میدهیم قیمت واکنش نشان دهد را پیش بینی می کنیم.

برای رسم آن یک روند صعودی را در نظر بگیرید، قیمت بعد از یک موج صعودی، یک موج اصلاحی را ایجاد می کند؛ سپس پس از اتمام موج اصلاحی شروع به افزایش می کند و سقف موج صعودی خود را می کشند. در این لحظه ما می توانید از فیبو انبساطی استفاده می کنیم، بدین صورت که فیبو اصلاحی را انتخاب کرده و نقطه اول آن را در انتهای موج صعودی (موج اصلی) و نقطه دوم را در ابتدای موج صعودی قرار می دهیم تا بتوانید هدف موج دوم صعودی را پیش بینی کنیم. سطوح مهم در این نوع فیبو مانند سطوح فیبو گسترش است، شامل ۱۲۷%، ۱۴۱%، ۱۶۱% ۲۶۱٫۸%، ۴۲۳٫۶% و… است.

فیبوناچی کمان‌ها (ARCS)

با استفاده از این ابزار میتوانیم به صورت کمان شکل تراز های اصلاحی را مشاهده کنیم.

روش ترسیم فیبوناچی کمان (Fib Speed Resistance Arcs)

برای رسم این ابزار به دو نقطه ی ابتدا و انتهای روند نیاز داریم. تنها کافیست این دو نقطه را به همدیگر متصل کنیم تا نقاط اصلاحی قیمت را به صورت کمان های موازی مشاهده کنیم.به خطی که سقف و کف مهم را به یکدیگر وصل می‌کند خط روند یا خط پایه (Base Line) گفته می‌شود.این ابزار نه‌تنها سطوح حمایتی و مقاومتی را معرفی می‌کند، بلکه از نظر زمانی نیز به ما نشان می‌دهد که احتمالاً در چه بازه‌ای از زمان این حمایت‌های و مقاومت‌ها توسط نمودار قیمت لمس می‌شوند.

• زمانی که خط روندِ ابزار فیبوناچی کمان، صعودی است نیم‌دایره‌ها در بالا و زمانی که خط روندِ ابزار فیبوناچی کمان نزولی است، نیم‌دایره‌ها رو به پایین رسم می‌شوند.
• وقتی‌که خط روند شما بلند باشد، قوس‌های کمان عریض‌تر و زمانی که خط روند شما کوتاه باشد، قوس‌های کمان باریک‌تر می‌شوند.

برای رسم کمان فیبوناچی باید سومین گزینه از منوی سمت چپ را انتخاب کرده و باز شدن منوی آن آخرین گزینه یعنی Fib Speed Resistance Arcs را ر انتخاب کنید.

• درروند صعودی کف اصلی قیمت را به یکی از سقف‌های اصلی قیمت وصل کرده ولی درروند نزولی سقف را به کف وصل کنید تا خط روندِ یا بیس ابزار فیبوناچی کمان و به دنبال آن نیم‌دایره‌ها رسم شوند.

به هنگام استفاده از فیبوناچی کمان باید به این نکته دقت کنید که این کمان‌ها به‌عنوان حمایت/ مقاومت داینامیک در نظر گرفته می‌شوند چون کمان‌ها با توجه به قوسی که دارند در هر نقطه از خود قیمت متفاوتی را با توجه به زمان نشان می‌دهند.

نحوه ترید با کمان فیبوناچی

برخی از تریدرها از مناطق احتمالی حمایت و مقاومت کمان فیبوناچی به این شکل استفاده می‌کنند که منتظر می‌مانند تا قیمت به این سطوح برسد و برگردد، به‌عبارت‌دیگر آن‌ها تنها زمانی با این ابزار وارد معامله می‌شوند که از برگشت قیمت در آن ناحیه مطمئن باشند و قیمت شروع به حرکت در جهت روند اصلی کند.

نحوه ترسیم کمان فیبوناچی در متاتریدر

نحوه ترسیم قوس‌های فیبوناچی کمان در متاتریدر کاملاً متفاوت است، در این پلتفرم به‌جای نیم‌دایره با بیضی‌های مسطحی روبه‌رو می‌شوید که بیشتر شبیه خطوط افقی هستند به همین دلیل یا دلایل دیگر کاربران متاتریدر از ابزار فیبوناچی آرک کمتر استفاده می‌کنند، برای استفاده از این ابزار باید از مسیر زیر بروید:

Insert→Fibonacci →Arcs

فیبوناچی کانال (Fib Channel)

برای رسم فیبوناچی کانال ابتدا باید جهت روند اصلی را تشخیص دهید، از فیبوناچی کانال می‌توان هم در روندهای کوتاه‌مدت و هم در روندهای بلندمدت، هم در روندهای صعودی و هم در روندهای نزولی استفاده کرد.

• نسبت‌های فیبوناچی اصلاحی در این ابزار عبارت‌اند از: ۲۳٫۶، ۳۸٫۲، ۵۰، ۶۱٫۸، ۷۸٫۶ و ۱۰۰ درصد
• نسبت‌های فیبوناچی گسترشی در این ابزار عبارت‌اند از: ۱۶۱٫۸، ۲۰۰، ۲۶۱٫۸، ۳۶۱٫۸ و ۴۲۳٫۶ درصد.

در یک روند صعودی:

۱- برای رسم فیبوناچی کانال دو کف متوالی را در نظر می‌گیریم، ابتدا یک کف (Low) انتخاب کنید و بعدازآن یک کف بالاتر انتخاب کنید، این دونقطه، خط صفر فیبو کانال را به وجود می‌آورند چون کانال‌ها از این ناحیه شروع می‌شوند، این خط زاویه کانال‌ها را مشخص کرده و سایر خطوط فیبوناچی کانال، موازی این خط رسم می‌شوند.

۲- در مرحله بعدی باید یک سقف (High) که در بین دو کف انتخابی قرارگرفته را انتخاب کنید.

۳- فاصله میان کف و سقف برابر با ۱۰۰ درصد است، خط ۱۰۰ درصد با همان زاویه خط صفر، در سمت راست امتداد پیدا می‌کند و یک کانال شکل می‌گیرد.

۴- فاصله میان نقطه آغازی و سقف (نقطه ۳) برای ساخت سایر نسبت‌های فیبوناچی استفاده می‌شود.

در متاتریدر ۴ طبق شکل زیر می‌توانید فیبو کانال را روی نمودار ترسیم کنید:

Insert
Channels
Fibonacci

تشخیص شتاب قیمت با فیبوناچی کانال

زمانی که قیمت به سطح ۱۶۱٫۸ درصد کانال فیبوناچی می‌رسد نشانه شتاب گرفتن قیمت است چون زمانی که کانال فیبوناچی رسم شده است قیمت بین صفر و ۱۰۰ بوده ولی آلان به ۱۶۱٫۸ درصد رسیده است.

اگر پس از رسم فیبوناچی کانال، تغییرات قیمت بین صفر و ۱۰۰ باقی بماند، میزان قدرت روند از زمانی که این فیبو را رسم کرده‌ایم تاکنون تغییری نکرده است.

اگر قیمت دچار افت شود و به سطح ۱۰۰ درصد نرسد و یا این‌که از خط صفر عبور کند، شتاب روند فعلی قیمت آهسته شده و احتمال برگشت قیمت هم وجود دارد.

فیبوناچی بادبزن (Fib Speed Resistance Fan)

این دسته از ابزارهای فیبوناچی معمولاً در روند‌های صعودی استفاده می‌شوند. به این صورت که تحلیلگر دو نقطه کف و سقف را در یک بازه زمانی روی نمودار، به‌منزله خطر روند اصلی به یکدیگر متصل می‌کند. در ادامه، سه خط روند دیگر با شیب‌های کمتر بر مبنای درصدهای فیبوناچی در زیر روند اصلی روی نمودار ترسیم می‌شود که به کمک آن‌ها می‌توان خطوط حمایتی سهم را در ادامه روند صعودی پیش روی آن شناسایی کرد.

برای رسم فیبوناچی بادبزن، معامله گران ابتدا با یک خط یک سقف را به یک کف و یا برعکس متصل می‌کنند تا به‌عنوان خط اصلی بادبزن از آن استفاده کنند، این خط روند معمولاً به یک سقف و کف اصلی در یک دوره زمانی خاص رسم می‌شود پس لازم است مانند خط روند آن را دقیقاً از سایه‌های کندل‌ها بگذرانید و کف و سقف باید متعلق به یک موج حرکتی در قیمت باشند.

فیبوناچی فن، قیمت را به‌صورت کوتاه‌مدت پیش‌بینی می‌کند چون قیمت مدام بین سه خط مهم فیبوناچی بادبزن (۳۲٫۸ ، ۵۰ ، ۶۱٫۸) در نوسان است و در بسیاری از موارد هم در کنار خط ۵۰ درصد حرکت می‌کند یا ازآنجا برمی‌گردد.

برخی از تریدرها از ترکیب فیبوناچی بادبزن با فیبوناچی کمان استفاده می‌کنند و نقاط تقاطع بین خطوط این دو نوع فیبوناچی را به‌عنوان مناطق مهم و احتمالی حمایت/ مقاومت در نظر می‌گیرند.

فیبوناچی زمانی

این ابزار براساس اعداد فیبوناچی میباشد و به صورت مجموعه ای از خطوط عمودی در نمودار رسم میشوند. و یکی از ابزار های تحلیل زمانی برای تشخیص نقاط برگشت روند بشمار می آید.

۱٫منطقه زمانی فیبوناچی (Fib Time Zone)

برای استفاده از این ابزار باید نقاط ابتدا و انتهای روند را مشخص کنیم.

عدد صفر و یک اول برای رسم خط فیبوناچی تایم زون در روند صعودی از سقف (High) تا کف (Low) و در روند نزولی از کف تا سقف ترسیم می‌شود.
در زمان تحلیل فیبوناچی زمانی، معمولاً چند خط عمودی نزدیک به نقطه شروع چندان اهمیتی ندارد و هرچقدر از نقطه شروع فاصله داشته باشیم، خطوط اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند.

برخی از تریدرها هم ترجیح می‌دهند فیبوناچی تایم را از دوره‌های زمانی ۱۳ یا ۲۱ شروع کنند.

فرض کنید در بازه‌ای که شما برای رسم فیبوناچی زمانی انتخاب کرده‌اید، ۱۰ کندل وجود دارد، بنابراین در این حالت:

• عدد ۲ ابزار فیبو زمانی معادل۱۰ کندل است.
• عدد ۳ ابزار فیبو زمانی معادل ۱۰ کندل است.
• عدد ۵ ابزار فیبو زمانی معادل ۲۰ کندل است.
• و اعداد بعدی سری فیبوناچی هم به همین نسبت افزایش پیدا می‌کنند.

فیبوناچی بر پایه روند (Trend-Based Fib Time)

در این ابزار باید سه نقطه را مشخص کنیم نقاط ابتدا،انتها و نقطه سوم اولین نقطه ای باشد که روند تغییر کرده است.

در ابزار فیبوناچی زمانی بر پایه روند به‌جای اعداد فیبوناچی از نسبت‌های فیبوناچی مثل ۰٫۳۸۲، ۰٫۶۱۸، ۱، ۱٫۳۸۲ و… برای رسم خطوط عمودی استفاده می‌شود.

تلاقی فیبوناچی ها

تلاقی فیبوناچی زمانی اتفاق می افتد که دو یا چند فیبوناچی نقاط یکسانی برای بازگشت روند به ما نشان دهد و به دوصورت میتوان از تلاقی استفاده کرد.

۱- تلاقی استراحت

با استفاده از تکنیک همپوشانی (تلاقی) سطوح اصلاحی فیبوناچی این امکان را داریم که انتهای حرکت های اصلاحی مهم در بازار را با درصد خطای کمتری پیشبینی کنیم.
روش ترسیم تلاقی استراحت

ابتدا یک فیبو روی کل موج سپس یک فیبو روی موج آخر رسم میکنیم.

نواحی که نسبت های دو فیبوناچی روی هم قرار گرفت را نواحی همپوشانی(تلاقی) در نظر میگیریم.

۲- تلاقی تارگت

با استفاده از تکنیک همپوشانی (تلاقی) برای سطوح تارگت قیمتی در فیبوناچی این امکان را داریم که اهداف پیش روی قیمت را با درصد خطای کمتری پیشبینی کنیم.
روش ترسیم تلاقی تارگت

این فیبوناچی بر روی موج آخر و ترکیب با موج کلی (از ابتدا تا انتهای حرکت) انداخته می شود.

نواحی که نسبت های دو فیبوناچی روی هم قرار گرفت را نواحی همپوشانی (تلاقی) در نظر میگیریم.

• نویسنده : مجله ایرانی