مجله ایرانی به گزارش خبرگزاری صداوسیما شبکه خبر در برنامه بالاتر با آقایان مصطفی طاهری و جبار کوچکی نژاد ، نمایندگان مجلس شورای اسلامی موضوع شهریه دانشگاه آزاد و دانشگاه‌های غیرانتفاعی را بررسی کرد.
مقدمه: پایه و منشأ تحول در کشور انتخابات است، این تأکید رهبر انقلاب بود برای صاحبان دیدگاه‌های گوناگون سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که به گفته ایشان، حرف از تحول می‌زدند. حالا که نامزد‌ها با دیدگاه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی خودشان وارد کارزار انتخاباتی مجلس شدند، صدا و سیما تلاش کرد تا با به تصویر کشیدن نظراتشان در قالب ویدئو‌هایی که از آنها ضبط کرد قبل از انتخابات و پخش کرد برای مردم، به مردم کمک کند با شناخت بیشتری نسبت به این دیدگاه‌ها پای صندوق‌ها بیایند. یکی از موضوعاتی که از نمایندگان و نامزد‌ها در آن زمان سؤال شد این بود که سهمیه دانشگاه آزاد و سایر دانشگاه‌های غیرانتفاعی را خود دانشگاه تعیین کند یا نهاد دیگری مثل شورای رقابت. این موضوعی است که موافقان و مخالفانی داشت و همچنان دارد.
سؤال: آقای طاهری به نظر شما شهریه دانشگاه آزاد باید چگونه تعیین شود؛ دانشگاه آزاد و دانشگاه‌های غیرانتفاعی خودشان شهریه را تعیین کنند یا نه، نهاد دیگری ورود کند مثل شورای رقابت ؟
مصطفی طاهری : چند مقدمه را لازم می‌دانم عرض کنم؛ اول این که تعداد دانشجو‌هایی که لازم است به دانشگاه‌ها ورود پیدا کنند با توجه به ظرفیت دانشگاه‌های دولتی؛ محدود است، حتماً بخش زیادی؛ شاید نیمی از اینها مجبورند در مؤسسات آموزشی درس بخوانند که نیاز به شهریه دارد و حتماً می‌خواهند این کار را انجام دهند، یعنی ما یک اجباری داریم برای تحصیل که حدود ۴۰ درصد شاید در دانشگاه آزاد است، پیام نور، خود نوبت دوم و … است. از آن طرف باید مبلغی پرداخت کنند. ما هر جایی که اجبار به یک کاری داریم، شما فرض کنید یک کالایی را باید خریداری کنید و قیمت این را چه خدمات، چه شهریه و چه کالا باشد بر اساسی باشد که عرضه کننده بخواهد فقط تعیین کند حتماً می‌تواند آسیب زا باشد و به نظرم می‌آید حتماً برای این که حق و حقوق مردم و آنهایی که می‌خواهند تحصیل کنند ضایع نشود، نیاز به تنظیم گر وجود دارد. حالا این تنظیمگر به چه صورت باشد؟ حالا شورای رقابت باشد، وزارت علوم باشد، قانون چه می‌گوید؟ آسیب‌هایی که شورای رقابت دارد؟ آسیب‌هایی که در قیمت گذاری‌های دستوری در جا‌های دیگر بوده، چه بوده و کدام بخش از آموزش عالی الان رقابتی است، کدام بخش الان خیلی انحصار است و مشتری دارد، بحث‌هایی است که می‌خواهم در ادامه ورود پیدا کنم که یک بحث تخصصی داشته باشیم. اولاً در مقدمه اولم می‌خواهم راجع به شورای رقابت صحبت کنم، الان می‌بینید عملکرد شورای رقابت را در بخش‌های مختلف؛ چه نمره‌ای میشود داد؟ شاید به اعضای شورای رقابت نمره قابل قبولی دهیم، ولی به عملکرد شورا میانگین بنده هم نمره قابل قبولی نمی‌دهم، دلیل دارم اینها را بررسی کردیم، چالش‌ها و عملکرد‌هایی که بود.
سؤال: از این جهت می‌گویید که موضوع خوب نیست که شهریه را آنها تعیین کنند؟
طاهری: نه این موضوع را که باید باشد اول تأیید کردم، این که عملکرد این شورا در انحصارزدایی و جا‌هایی که رقابت نیست، ورودی که داشته آیا به نفع مردم و آن بخش عرضه کننده، تولید کننده یا دانشگاه بخواهد باشد؟ بنده نمره قابل قبولی نمی‌دهم، یعنی اگر قرار است شورای رقابت ورود پیدا کند، خود شورای رقابت نیاز به یک آسیب شناسی و اصلاحی دارد. منتها این که کلیت این قضیه که آیا دانشگاه‌هایی که شهریه می‌گیرند خودشان تعیین کننده میزان شهریه باشند، این کار درستی نیست. یک فرمول ساده است؛ تقاضا قطعی وجود دارد و عرضه به حدی نیست که تقاضاکننده بخواهد انتخاب کند، مجبور است با آن قیمتی که عرضه میشود این خدمات را بگوید که این خدمات؛ آموزش و پژوهشی است که دانشگاه ارائه می‌دهد و از آن طرف؛ عرضه کننده این؛ ذینفع است می‌تواند هر قیمتی بدهد، سرباری دارد، بهره وری اش زیاد نیست، استاد‌های اضافه دارد، کلاس اضافی، کارمند اضافی، همه اینها را بخواهد بگوید که من خرج دارم باید دانشجو بدهد، حتماً نیاز وجود دارد ولی با چه ابزاری؟ الان آیا ابزار قابل قبولی مثل شورای رقابت جوابگوست؟ به نظرم دلایلش را خواهم گفت؛ پنج تا شش دلیل که این جوابگو ممکن است نباشد.
سؤال: آقای کوچکی نژاد نظر شما چیست؟ شهریه دانشگاه آزاد و سایر دانشگاه‌های غیرانتفاعی را خود آن دانشگاه‌ها تعیین کنند یا شورای رقابت این کار را انجام دهد؟
جبار کوچکی نژاد: در رابطه با سیستم آموزشی کشور؛ شما که روی دانشگاه آزاد بیشتر بحث دارید و مراکز آموزش عالی غیردولتی و خود دانشگاه‌های دولتی که دوره شبانه هم تقریباً چیزی کمتر از دانشگاه آزاد هم نمی‌گیرند. ما می‌گوییم سیستم آموزشی یعنی از دوره پیش دبستانی تا دوره تحصیلات تکمیلی به اعتقاد من در بخش شهریه ما یک نظم خاصی نداریم، یعنی نوع خدماتی که می‌دهند، نوع خدمات آموزشی که می‌دهند و نوع درآمدی که کسب می‌کنند، اینها باهم هماهنگ نیستند و این که بله باید یا مجلس ورود کند به اعتقادم، البته در مورد آموزش و پرورش الان ما یک شورایی داریم؛ شورای استانی، شورای کشوری که سرانه را در سیستم‌های آموزشی عمومی کشور تعیین می‌کنند ولی در سیستم دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی غیردولتی و دولتی یک ساختار منظمی نداریم که شهریه‌ها را که از مردم دریافت می‌کنند، اینها تابع یک نظم و یک ملاک‌هایی باشد و این باعث شده که گاهی اوقات می‌بینیم دانشگاه‌ها خودشان می‌آیند و سیستم دانشگاهی را خصوصاً تغییر می‌دهند؛ شهریه‌ها را ۲۰ درصد، ۱۰ درصد افزایش می‌دهند، موجب نگرانی هم دانشجویان است، هم خانواده هاست. به اعتقاد من شورای رقابت هم نیست، شورایی که باید آن تخصص را داشته باشد که در حوزه سیستم آموزشی کشور ورود کند، چون ما در سیستم آموزشی کشور اگر قرار است سرانه‌ها را تعریف کنیم، باید برویم به سمت رشته‌های مختلف تحصیلی، آن کسی که مثلاً در رشته فنی درس می‌خواند، کسی که در رشته علوم انسانی درس می‌خواند، در رشته علوم سیاسی درس می‌خواند، اینها باهم فرق می‌کند. در نتیجه ما باید یک سری ضوابط و ملاک‌هایی بگذاریم برای سیستم آموزشی کشور، بعد آن ملاک‌ها در همه دانشگاه‌ها به صورت یکنواخت با توجه به شرایط دانشگاه و نوع خدماتی که دانشگاه می‌دهد، می‌توانیم یک بخش‌هایی را بر اساس نوع خدمات اضافه که می‌دهند آنها را هم محاسبه کنیم. هم اکنون در سیستم آموزشی، من اعتقاد دارم که شورای رقابت در این بخش ورود کند، قطعاً شورای رقابت ورود کند در این بخش دچار مشکل میشود، نمی‌تواند جمعش کند، چون کار؛ کارِ کامل تخصصی و آموزشی است و این خدمات آموزشی که دارند به مردم و دانشجویان می‌دهند اینها را باید در یک جمع دیگری تصمیم بگیرند و جزو ضروریات هم هست، هر چه سریع‌تر بتوانیم ما این قانون را در مجلس تصویب کنیم یا دولت لایحه ارائه دهد و ضوابط اجرایی اش را دولت بنویسد، به نظرم این هرج و مرجی که در سیستم آموزشی وجود دارد حتی دانشجویان شبانه‌ای که در بسیاری از دانشگاه‌ها حجم وسیعی دانشجوی شبانه می‌گیرند، دانشجو‌های مناطق آزاد می‌گیرند، دانشجو‌های پردیس‌های آزاد می‌گیرند یا بخش‌های مختلف، به اعتقاد من، باید اینها را یک جمع بندی داشته باشند و سیاست گذاری کنند در حوزه شهریه.
سؤال: آقای طاهری چقدر با فرمایش آقای کوچکی نژاد موافقید و بفرمایید از نظر شما، وضعیت دانشگاه آزاد و بقیه دانشگاه‌های غیرانتفاعی؛ بازارشان انحصاری است یا رقابتی تلقی میشود؟
طاهری: خیلی اختلاف نظر نداشتیم، ایشان هم معتقد به این بودند که تنظیم‌گری باید انجام شود و عرضه کننده خدمات آموزشی یعنی مؤسسات دانشگاه آزاد و خصوصی‌ها خودشان به تنهایی تعیین کننده قیمت نباشند. این را ایشان هم قبول داشتند. روی بحث این که چه کسی این کار را انجام دهد که ما هم اتفاق نظر داریم، گفتم یکی از آسیب شناسی‌ها در شورای رقابت این است که وضع بیشتر حقوقی است تا فنی، حالا بحثم فقط این موضوع نیست، کلاً، شما مثلاً در خودرو بروی؛ ببینید واقعاً شورای رقابت عملکردش خوب بوده یا نه؟ یکی از شاخص‌ترین جا‌هایی که بازار انحصاری تشخیص داده شده، قیمت گذاری ورود کردند این است؛ یا تولید کننده را نابود کردند یا مصرف کننده را. یعنی هیچ وقت مسیر متعادلی نرفته و ابزار‌های لازم را برای برخورد با آن عدم تنظیم گری هم نداشته، یعنی یک وقت‌هایی تنظیم‌گری کرده ولی در عمل آن عرضه کننده رعایت نکرده، جایگاهی که شورای رقابت داشته، مثل یک دادستانی بوده که اجرا کند حکم را، بتواند برخورد کند نداشته است؛ تا یک جایی بوده، بعد بریده شده و این نتوانسته است. از آن طرف هم یک طوری دولتی است یعنی؛ بودجه اش از دولت و محدودیت‌هایی که دارد نتوانسته کارآمد (باشد)، این را اتفاق نظر هست، ولی این که کار را بسپاریم مثلاً خود هیئت امنای دانشگاه آزاد تعیین کننده شهریه دانشگاه آزاد باشند، بنده با این مخالفم حتماً بایستی یک نهادی مثل در بحث اقتصاد و صنعت ما یک شورایی داریم که کارش حمایت از مصرف کننده و تولید کننده است، یعنی می‌گوید هم هوای تولید کننده را داشته باشم؛ سازمان حمایت از مصرف کننده و تولید کننده، این جا هم باید یک چنین چیزی باشد، یعنی عرضه کننده آموزش و ارائه دهنده، از آن طرف آنهایی که این خدمات را می‌گیرند، هوای هر دو طرف را داشته باشد. دانشگاه آزاد یک زمانی دانشجو زیاد بوده، توسعه دادید؛ واحد‌های زیادی دارید، کارمندان زیادی دارید، اساتید زیادی دارید و الان دانشجو کم شده، این واحد زیان ده است و اینها درآمد دیگری هم ندارند، عموماً از شهریه دانشجو است، نه به آن صورت پژوهشی است، نه ارتباط با صنعتی است، نه پروژه از بیرون می‌گیرند؛ نه این که صفر است ولی عددش خیلی کم است در بودجه‌های دانشگاه‌های آزاد و غیرانتفاعی. این که یک زمانی توسعه پیدا کرده و جذب نیرو این قدر زیاد شده و سربار زیادی داریم، گروه آموزشی داریم که مثلاً ممکن است برای حالتی برنامه ریزی شده که قرار بوده این جا دو هزار دانشجو باشد، حالا الان مثلاً ۲۰ دانشجو است. آیا این ۲۰ دانشجو باید حقوق آن بخش از اساتید را تأمین کنند که یک زمانی قرار بود دو هزار تا باشند؛ این که درست نیست. این که بیاییم بگوییم هزینه‌های ما این قدر است، سرشکن می‌کنیم به دانشجو‌های موجودمان، بهره وری، این که مثلاً در گذشته اشتباه‌هایی بوده یا ظرفیت دانشگاه‌های دولتی زیاد شده یا هر دلیل دیگری بنابراین ضرورت تنظیم گری و این که باید حتماً هوای دانشجو‌ها را داشته باشیم یک امر اجتناب ناپذیر است.
سؤال: از نظر شما بازارشان یک بازار انحصاری است یا رقابتی؟
طاهری: حتماً انحصاری. عرض کردم اول عرایضم؛ شما یک عرضه‌ای دارید یک تقاضایی، تقاضایتان بیش از ظرفیت دانشگاه‌های دولتی است، اینها دو مسیر دارند؛ یا باید ادامه ندهند تحصیلات را در دانشگاه‌ها و تحصیلات تکمیلی و با دیپلم مثلاً وارد جامعه شوند یا باید بروند و این کار را انجام دهند. اگر قرار است تحصیل انجام بدهند، مسیری جز این نیست، چون آن طرف پر شده، وقتی مسیر پر شده، این میشود انحصاری، شما مسیر دیگری ندارید. منتها یک فرمول کلی هم بگویم؛ به صورت کلی در شرایط الان، در گذشته این طور نبود، در شرایط فعلی ما مقطع کاردانی، کارشناسی، ارشد و دکترا را داریم؛ از دید بنده انحصار در جا‌هایی که تنظیم‌گری بیشتر نیاز است؛ به ترتیب در دکترا بیشتر نیاز است؛ چون تقاضا خیلی بیشتر از عرضه است، مشتری اش خیلی بیشتر است و بعد ارشد، بعد کارشناسی، بعد کاردانی. یعنی اگر قرار است حداقل تنظیم گری را داشته باشیم، بهتر است در تحصیلات تکمیلی؛ ارشد و دکترا باشد. چون این طرف انحصار کمتر است نسبتاً و صندلی خالی در دانشگاه‌هایی که دولتی باشند یا رقابت زیاد باشد که به خاطر قیمت بتوانند جذب کنند مشتری را هست، ولی در تحصیلات تکمیلی اصلاً این طور نیست و به شدت تقاضا خیلی زیاد است، کارمندان دولت، افرادی که با لیسانس جذب شدند، علاقه مندند که ادامه دهند معمولاً یک بازار بزرگ‌تری را دارند.
سؤال: آقای کوچکی نژاد شما چه؟ نظرتان این است که دانشگاه آزاد و بقیه دانشگاه‌های غیرانتفاعی بازارشان انحصاری است یا بازاری رقابتی دارند؟
کوچکی نژاد: اعتقاد دارم با این بحث تنظیم گری که مهمان برنامه عرض کردند، موافقم، ولی معتقد به این هستم ما اگر قرار است هم یک نظمی دهیم و هم یک نظارت عالیه انجام بگیرد، ما هر گونه خدماتی که در حوزه آموزش، حتی سازمان سنجش آزمون‌هایی می‌گیرد یک رقمی را خود تعیین می‌کند و مردم مدام اعتراض می‌کنند که این رقم‌ها را واقعاً اینها این قدر خدمات می‌دهند که برای برگزاری یک کنکور و آزمون این رقم را از مردم می‌گیرند؟ روی این مبالغ، مردم بحث دارند. حالا این که ما بیاییم فقط به بخش خصوصی، مرتبه اول هم گفتم؛ دانشگاه آزاد و غیره، یکی از اشکال کشور ما این است که دولت می‌آید مدام با بخش خصوصی مبارزه می‌کند، من موافق نظارت هستم، مثل همین پردیس‌های بین المللی، رقم‌هایی که می‌گیرد دولت؛ رقم‌های عجیب و غریبی است، هیچ جایی تنظیم‌گری نیست که این رقم‌ها را دقیق تنظیم کند. اصولاً آنهایی که منفعت دارند مثل وزارت علوم یا علوم پزشکی، آنها طرف این کار رفتند انجام می‌دهند. سال گذشته یادم است که خود وزارت علوم، هیئت امنا یک مصوبه‌ای تصویب کرده بود که هر دانشجویی که می‌خواهد منتقل شود خصوصاً در حوزه علوم پزشکی، در مبدأ باید شهریه سنگینی پرداخت کند. به هر حال یک دانشجویی گرفتار است، خانواده مستضعفی است یا پدر و مادر تحت تکلفش هستند و این باید کار کند، خرج خانواده خود را هم بیرون بیاورد، حالا درخواست کرده است به انتقال. به محض این که می‌گویند انتقال، می‌گوید شما شهریه آزاد را پرداخت کن در علوم پزشکی، ما شما را منتقل می‌کنیم. ما از اینها سؤال می‌کنیم شما از کجا این قانون را درآوردید؟ چون کسانی که منفعت دارند، مثل حوزه علوم پزشکی، وزارت علوم؛ اینها یک سری منابعی را از مردم می‌گیرند که به اعتقاد من به همان اندازه خدمات هم نمی‌دهند، حالا ما می‌خواهیم اینها را نظم ببخشیم، دانشگاه آزاد، دانشگاه غیردولتی، بخش شبانه دانشگاه‌های دولتی، حتی کلاس‌های کنکور، کلاس‌هایی که برای کنکور حتی دوره‌های پودمانی که وزارت علوم هم مجوز داده و هم برگزار می‌کنند دوره‌های پودمانی را، من معتقدم هر نوع خدمات آموزشی که ما در این کشور ارائه می‌دهیم، یک دستگاه تنظیمگر، حالا یک شورای تنظیم گر که این شورا هم تخصصی حوزه آموزشی باشد، هم نظارت داشته باشد روی حوزه علوم پزشکی وزارت علوم و بخش‌های دیگر حتی روی آموزش و پرورش و این جا به اعتقاد من، یک نظمی انجام می‌گیرد و مردم هم با خیال راحت هم پرداخت می‌کنند و هم دستگاه هم پاسخگوست که میزان شهریه‌ای که در نظر گرفته بر اساس نوع خدماتی است که ارائه دادند. چون الان در حال حاضر آنهایی که نفع دارند خودشان تنظیمگر هستند، این یک هرج و مرجی را در بحث شهریه‌ها به وجود آورده که من اعتقاد دارم حالا در کمیسیون آموزش و تحقیقات این بحث مطرح شود، در نهایت یک قانون کلی تصویب شود و آیین نامه را دولت تنظیم کند و این ماجرای بحث شهریه‌ها را به یک شکلی با یک نظمی مدیریت کند و مردم هم خیالشان راحت باشد که شهریه می‌دهند، شهریه اش در مقابل خدمات آموزشی است که به مراجعه کنندگان می‌دهند.
طاهری: یک سؤالی از آقای دکتر داشتم. آقای دکتر ما این که ورود دولت، بخش خصوصی، تنظیم‌گری و مباحثی که مطرح شد، یک نکته این جا مغفول مانده و آن هم کیفیت آموزش و پژوهش در مراکز آموزشی غیردولتی است. واقعیت، چون بحث انتفاع مطرح است، متأسفانه گاهاً شده نمی‌خواهیم تعمیم دهیم به همه جا، استثنائاً ممکن است نقاط درخشان همه جا باشد یا برعکس هم باشد. من برایند را می‌گویم و یک تجربه یک مقدار دورتر خود را در تدریسی که یک ترم داشتم، در دانشگاه آزاد عرض می‌کنم. ما اساتید با سواد و خیلی خوبی در دانشگاه‌های غیردولتی داریم، دانشجو‌های به اصطلاح خوبی هم می‌روند اینجا، در نهایت به خاطر آن بحث انتفاع، برایند کیفیت آموزش و پژوهش متأسفانه خیلی پایین است. من یادم هست یک بار، البته خیلی گذشته است، شاید ۲۰ سال پیش است؛ یک ترم در دانشگاه آزاد درس داشتم؛ آزمایشگاه ماشین‌های الکترونیکی را آن جا بنده ارائه می‌دادم، وقتی که مراجعه می‌کردم هر جلسه آزمایش، می‌گفتند که نه اینجا مثلاً از ۱۶ تا ۱۷ جلسه آموزش مثلاً دو سه جلسه بیشتر اینجا همه را جمع بندی می‌کنند در یک جلسه همه این آزمایش‌ها را، عرض کردم نمی‌خواهم خدای ناکرده بحث تخریب یا تعمیم دهم به همه جا حتماً ما نکات خیلی خوبی داشتیم، ولی برایند این هم یکی از این سرفصل هاست، یعنی در آن بحث شهریه، ما نباید فقط به شکل قضیه؛ ۱۴۰ واحد کارشناسی یا مثلاً پروژه‌ای که دارد یا اینها دقت کنیم. کیفیت آموزش، مقاله‌های خروجی و این که در نهایت این فارغ التحصیلان ما از این بخش‌ها چقدر می‌توانند مؤثر و مفید واقع شوند را باید مد نظر قرار دهیم، ما خیلی وقت‌ها در قیمت و شهریه‌هایی که تعیین می‌کنیم بیشتر واحد عملی، تئوری و فرض بر این است که آن پارامتر کیفیت را در نظر نمی‌گیریم، مثال عرض کنم، شما مدارس یا مهد کودک‌ها را در نظر بگیرید، اگر قرار بود با مدلی که هست بخواهیم در نظر بگیریم، کیفیت را در نظر نگیریم، باید همه یک قیمت می‌شدند، ولی ما دیدیم در مدارس بسته به کیفیت‌های آموزشی که هست، شهریه‌های متفاوتی است، وگرنه همه قرار است همان کتاب‌هایی که آموزش و پرورش گفته را درس بدهند در نهایت آن حداقل ها، ولی می‌بینیم که بسته به سرویس‌های مختلف، متفاوت است. بایستی به کیفیت آموزش هم دقت شود و این کیفیت هم در شهریه لحاظ شود، چون بحث، بحث انتفاع است، آن نهاد تنظیمگر به این قسمت هم حتماً ورود داشته باشد.
سؤال: آقای کوچکی نژاد این را هم بفرمایید که از نظر شما، دانشگاه آزاد و بقیه دانشگاه‌های غیرانتفاعی بازارشان انحصاری است یا رقابتی؟
کوچکی نژاد: نخیر، امروز به اعتقاد من، نه دانشگاه آزاد، نه مراکز آموزش عالی غیردولتی و مراکز علمی- کاربردی، چون ما یک مراکز علمی- کاربردی داریم که دانشگاه علمی- کاربردی مجوز می‌دهد، یک مراکز آموزش عالی داریم که وزارت علوم دفتر آموزش عالی اش مجوز می‌دهد و دانشگاه آزاد هم سیستم مدیریتی خود را دارد. به اعتقاد من، این بحثی که الان وجود دارد، بله ما نوع آموزش‌هایی که می‌دهیم هیچ وقت انحصاری نیست، یعنی رقبای دانشگاه آزاد وجود دارد؛ مثل دانشگاه پیام نور؛ دانشگاه پیام نور؛ دانشگاهی است که شهریه بگیر است و معتقدم این بخش را باید دقتی کنیم، یعنی نوع آموزش‌هایی که ارائه می‌دهند. مثلاً در آموزشکده‌ها و دانشکده‌های فنی؛ این دانشکده‌ها نوع تجهیزاتی که دارند.
طاهری: در تحصیلات تکمیلی این طور نیست.
کوچکی نژاد: نه در تحصیلات تکمیلی یک بحثی است.
طاهری: الآن تقاضا خیلی بیشتر از عرضه است. شما الان در دکترا هر چقدر دانشگاه آزاد و بقیه مجموعه‌ها بخواهند بردارند باز عده‌ای هستند که بیرون ماندند؛ این انحصار میشود که شما تقاضایتان خیلی بیش از عرضه است.
کوچکی نژاد: ما قبلاً همین درخواست‌ها را در حوزه کارشناسی داشتیم، این منتقل شد به سیستم تحصیلات تکمیلی. تحصیلات تکمیلی هم به اعتقاد من، یک روزی در کشور اشباع میشود، یعنی این فرایندی که دارد و این پذیرش‌هایی که دارند و شرایط فعلی. من یک بحثی دارم؛ به هر حال شورای رقابت می‌تواند در این بخش ورود کند، گفتم باید یک ساز و کاری را مجلس تعریف کند.
سؤال: بازارشان شما فرمودید رقابتی است، آقای طاهری می‌گویند بازار رقابتی نیست، انحصاری است.
کوچکی نژاد: نه اشتباه می‌کنید، من معتقد به این هستم که آموزش در کشور ما نه رقابتی است، اگر یک دانشجویی در علوم پایه، در فنی، دانشگاه آزاد حتی در مقطع دکترا درس می‌خواند، همه دانشجو هم در دوره شبانه دولتی هم دارد درس می‌خواند؛ اینها یک رقابتی باهم دارند، نوع تجهیزات، نوع آموزش‌ها و انحصار نیست. انحصار یعنی این که بگوییم همه مسیر‌ها را….
طاهری: وقتی می‌گویید انحصار یعنی این که شما وقتی آن چیزی که عرضه می‌کنید کمتر از تقاضا باشد، این میشود انحصار و، چون مشتری دارد تحت هر شرایطی شما می‌توانید هر قیمتی روی آن بگذارید، هر شهریه‌ای دوست داشتید بگیرید. الان شما شهریه‌های دکترا را دو برابر هم کنید باز مشتری دارد، این میشود انحصار؛ یعنی جای دیگری نیست که این مراجعه کند بگوید بروم با نصف این قیمت ها.
کوچکی نژاد: نه، چرا یک بحثی است که شما یک بار می‌بینید می‌روید دانشگاه آزاد انحصار دوره دکتراست، یک بار می‌بینید نه این انحصار دست دانشگاه آزاد فقط نیست. دانشگاه‌های دولتی هم دوره شبانه با انحصار همین دکتری می‌گیرند. دانشگاه پیام نور هم. نه این انحصار نمی‌شود، الان مثلاً ما برق تولید می‌کنیم، انحصار؛ فقط دولت برق تولید می‌کند، بخش خصوصی خیلی ضعیف است، این میشود انحصار، دولت هر آن چه تولید می‌کند می‌دهد کیلوواتی ۱۰۰ تومان هزینه دارد ما ناچاریم بپذیریم. زمانی که رقابت میشود که بخش خصوصی وارد میشود آن هم برق تولید می‌کند، این میشود رقابتی، ما الان در بخش آموزش عالی انحصار نداریم.
طاهری: سؤال من این است الان دانشگاه‌های آزاد، پیام نور، شبانه؛ شهریه‌های ارشد و دکتراشان را ۱۰ برابر کنند آیا آن که تقاضا دارند و مجبورند درس بخواند ، راه حل دیگری دارد؟ ندارد، مجبور است برود این را بخواند؛ این میشود انحصار.
کوچکی نژاد: چون انحصار است رقابت وقتی که ایجاد شد رقابت روی کیفیت‌ها اثر می‌گذارد روی نوع آموزش اثر می‌گذارد ما الآن در حوزه‌ی وزارت علوم یک رقابتی بین دانشگاه آزاد و دانشگاه پیام نور و دانشگاه‌های دولتی و دانشگاه‌های علمی ـ کاربردی یک رقابت را داریم یعنی اینکه انحصار در حوزه‌ی آموزش نداریم ولی آنچه که الآن مشکل است نوع خدمات می‌دهند نوع دریافت‌هایی که دارند هزینه‌هایی که اینها می‌کنند به نوعی دریافتی که دارند اینها انحصاری هر دانشگاهی برای خودش تعیین می‌کند این انحصار را باید واقعاً شکست یک مجموعه‌ای تحت هر عنوانی حالا در بخش خودرو و جا‌های دیگر شورای رقابت است در اینجا یک اسم دیگری در این سیستم آموزشی کشور را از دوره‌ی پیش دبستانی تا دوره‌ی دکتری را ساماندهی بکند و اینها را به صورت آیتم بندی بکند دقت بکند نوع آموزش‌هایی که می‌دهند حتی نوع کارگاه‌هایی که در حوزه‌ی فنی دارند، چون شما می‌دانید که آموزش در قسمت علوم انسانی ارزان است در قسمت فنی بسیار هم گران تمام میشود در نتیجه باید اینها را دقت کرد و نوع خدماتی که می‌دهند نرخ هم برای آن تعیین کرد.
طاهری: من یک نکته‌ای اجازه بدهید تکمیلی عرض کنم، نه قانع که نشدم ولی نکته‌ای که می‌خواهم عرض بکنم این است که من منظورم این نیست که الآن شهریه‌ی مؤسسات غیردولتی زیاد است متوسط است یا کم است، آن بحث دوم ماست که باید روی آن بحث بشود اصلاً بحث زیاد یا کم بودن نیست، ممکن است الآن دوستان استدلالی بکنند که از این پایین‌تر اصلاً امکان ندارد عرضه بشود این بحث ما نیست، بحث ما اینجا این بود که آیا این انحصاری است یا نه؟ و با این روشی که الآن موجود است اگر افزایش قیمت‌ها داده شده یا بخواهند بدهند چاره‌ای هست؟ می‌گویم نه نیست، شما الآن بیایید مثلاً بگویید من دانشجوی دکترا می‌خواهم بردارم این شهریه‌ای که الآن هست را بیایید بگویید آقا من مثلاً دو برابر این را می‌خواهم بگیرم خب آیا فردی که می‌خواهند اینجا درست بخواند چاره‌ای دارد من می‌گویم ظرفیت کل تحصیلات تکمیلی در کشور مشخص، متقاضی هم مشخص، بله بالاخره یکی که استعداد بیشتر، وقت بیشتری دارد ممکن است دولتی خوانده قبول شده و حالا ولی در نهایت تقاضا خیلی بیشتر از آن عرضه است در تسهیلات تکمیلی بنابراین در همچنین جایی باید واقعاً آن قیمتی که معقول و متناسب با آن کیفیت آموزش هست و سربار‌های بی خودی که دانشگاه‌های مختلف ممکن است داشته باشند که این گناهش مربوط به دانشجویی که می‌خواهد بخواند نیست را واقعاً جا‌هایی مثل شورای رقابتی ها، وزارت علوم یا حالا هر نهادی که تنظیم گر این قرار باشد، باشد بردارد و این هزینه از دوش دانشجو برداشته بشود.
سؤال: آقای طاهری شما از نظرتان که به تشخیص شما این بازار‌ها بازار‌های رقابتی است خب در قانون ما داریم با بازار انحصاری است فرمودید ورود به بازار انحصاری مخصوص شورای رقابت است، اما شما گفتید شورای رقابت را قبول ندارید به چه ساختاری معتقدید پس اگر قرار است که شهریه این دانشگاه‌ها چه دانشگاه‌های غیرانتفاعی باشند چه دانشگاه آزاد باشد، علمی ـ کاربردی و پیام نور همه دانشگاه‌هایی که غیردولتی هستند.
طاهری: البته بنده شورای عالی رقابت را قبول دارم نه اینکه قبول ندارم عرض کردم که ما در بررسی‌ای که داریم انجام می‌دهیم به عملکرد شورای رقابت و چالش‌هایی که پیش روی شورای رقابت است به نکاتی می‌رسیم فقط هم موضوع آموزش نیست در کل موضوعاتی که تا الآن ورود داشته بنده عرض کردم که من نمره‌ی قابل قبولی به عملکرد شورا نمی‌دهم افراد قابل قبول و موجه و نمره بالایی در آن هست ولی ساختاری که دارد ایراد‌هایی دارد مثلاً چی هست ایرادش مثلاً یکی از ایرادهایش این است که بحث فنی در شورای رقابت ضعیف‌تر از بحث حقوقی است یعنی عموماً از قوه‌ی قضائیه هستند چه در آنجا‌هایی که بدوی است و چه آنجا‌هایی که تجدید نظر است حتی بعد از اینکه یک مصوبه‌ای دارند دیوان عدالت می‌تواند ورود پیدا بکند و در نهایت حتی آنجایی هم که ورود کرده باشند خیلی ضمانت اجرایی ندارند در حکم یک دادستان هستند که تعیین می‌کنند و این را بایستی باز برود به قوه قضائیه بخش زیادی از تخلفاتی که شورای رقابت ورود کرده به نتیجه نرسیده من به نظرم می‌آید یک جلسه‌ی جدایی برای بررسی عملکرد شورای رقابت نیاز است حالا جنس‌های مختلف شورای رقابت ورود داشتند دیگر مثلاً یکی از آن صنعت بوده در بحث خودرو که خیلی شاخص است همه مد نظر دارید موضوعات دیگری هم بوده که، بله در بحث قیمت تلفن به اصطلاح، بسته‌های اینترنتی خب در عین حالی که واقعاً خیلی از اینها را سرفصل را درست می‌توانیم بگوییم، چون بازوی فنی خوب، بودجه‌های خیلی خوب، عدم استقلالی که در قانون دیده شده که نباید وابسته به قوا باشد یک جور فراقوه‌ای باشد اینها وجود ندارد یا ضعیف است عملکرد شورای رقابت را بنده عرض کردم نمره‌ی قابل قبولی نمی‌دهم به نظرم در این حوزه هم اگر ورود کند شاید کار را از اینی که هست بدتر بکند.
سؤال: به نظر شما قانون جدیدی می‌خواهیم؟
طاهری: خلاصه اش این میشود در بحث‌های مربوط به مراکز غیردولتی نیاز به تنظیمگر و انحصاری است باید ورود داشته باشیم اینکه شورای رقابت الآن با این اخطار می‌تواند؟ نه، قانون فعلی شورای رقابت را می‌گوید ولی حتماً نیاز به بازبینی در آیین نامه و ساختار شورای رقابت وجود دارد.
سؤال: آقای کوچکی نژاد شما نظرتان چیست کدام دستگاه بیاید ورود بکند شما هم که معتقد به تنظیم گری بودید؟
کوچکی نژاد: بله ببینید در رابطه با بحث یعنی آموزش و ارزش آموزش و قیمت گذاری روی آموزش یک کار فوق العاده تخصصی است شاید آموزش‌ها بسیار متنوع است و بخش‌های مختلف هم در این آموزش‌ها دخیل هستند به خاطر همین من معتقدم که حتماً یک شورایی باید باشد مثلاً در بخش کنکور ما شورای عطف داریم یعنی یک شورایی است که بخش سنجش و دانشجو و اینها را دارد بررسی می‌کند در حوزه‌ی آموزش و پرورش یک شورایی داریم تحت عنوان شورایی که شهریه‌ی دانش آموزان را در مدارس غیردولتی دارد تعیین می‌کند ما شورا‌های مختلفی در این بخش‌های آموزشی داریم به اعتقاد من تجمیع این شورا‌ها می‌تواند یک شورای تکمیلی باشد اینکه شورای رقابت، شورای رقابت همین بازار خودرو را که شما می‌بینید که به چه شکلی دارد مدیریت می‌کند یعنی عملاً بازار خودرو هیچگونه نظراتی روی آن نیست و مدام مردم، مسئولین و همه هم گله مندند به اعتقاد من با توجه به اینکه این شورا، شورای آموزشی شورای تخصصی است حتماً باید آدم‌های متخصص و آدم‌های کاردان، آدم‌هایی که وارد به سیستم‌های آموزشی هستند در این شورا باشند ما می‌توانیم ترکیبی از حوزه‌ی وزارت علوم، وزارت علوم پزشکی، وزارت آموزش و پرورش را یک ترکیبی از اینها را داشته باشیم با بخشی از دستگاه‌های نظارتی و دستگاه‌های دیگر عضو باشد این یک شورایی را تحت عنوان شورای نظارت بر آموزش کشور داشته باشیم که آن شورا بیاید سیاستگذاری بکند نرخ‌ها را تقریباً سیاستگذاری بکند و یک نرخ شناوری هم برای بخش‌هایی که آموزش‌های خاص می‌دهند یا فوق برنامه می‌دهند خارج از برنامه‌ی آموزشی دارند آموزش می‌دهند آنجا یک انعطافی داشته باشد این باعث میشود که ما در همه‌ی بخش‌هایی که دارند در آموزش کار می‌کنند چه دولت و چه دانشگاه‌های غیردولتی، چه دانشگاه علمی ـ کاربردی، چه حوزه‌ی آموزش و پرورش اینها را ما بتوانیم یک ساماندهی بکنیم و در آن ساماندهی نرخ‌هایی که تعیین می‌کنیم و دستگاه‌های نظارتی بتوانند روی نرخ‌های تعیین شده نظارت بکنند الآن نظارت روی دستگاه‌های نظارتی بسیار ضعیف است سازمان بازرسی نمی‌دانم دستگاه‌های دیگر حتی دیوان محاسبات که اینها درآمد دستگاه‌ها هستند باید دیوان محاسبات هم نظر داشته باشد روی نوع هزینه کرد یک مقدار نظمی در این بخش … به اعتقاد من این شورای ترکیبی می‌تواند سیستم آموزشی کشور را مدیریت بکند نرخ‌ها را بر اساس تخصص ها، بر اساس نوع خدمات در بخش‌های مختلف علوم پایه و علوم انسانی و علوم بخش هنر و بخش‌های فنی ـ مهندسی اینها را می‌تواند خیلی راحت ساماندهی بکند و مردم هم وقتی ببینند که قانون حاکم است قطعاً مردم هم استقبال می‌کنند.
سؤال: موافقید؟
طاهری: من الآن البته عرض کنم حالا پیشنهاد تخصصی آقای دکتر جزو کمیسیون آموزش هستند حتماً تخصصی‌تر از بنده هستند ولی در شرایط فعلی آن چیزی که قانون تعیین کرده این است؛ رفتار‌های ضد رقابتی در مواد ۴۸ تا ۴۸ قانون اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی ممنوع اعلام شده است، مطابق ماده ۶۲ این قانون شورای رقابت تنها مرجع رسیدگی به رویه‌های ضد رقابتی موضوع مواد ۴۴ تا ۴۸ است یعنی آنجایی که در واقع باید رسیدگی کند و این شورا اختیار دارد در صورت احراز هر یک از رویه‌های ضد رقابتی مطابق یکی از بند‌های ماده ۶۱ درباره‌ی شخص خاطی تصمیم گیری کند دو تا نکته اینجا بود اولاً احراز اینکه ضد رقابتی است انحصاری است یا نه؟ خود شوراست یک، که با چی مقایسه می‌کند خودش را؟ با مواد ۴۴ تا ۴۸ بعد که تشخیص داد به اصطلاح انحصاریه بایستی در واقع ورود پیدا بکند و وقتی ورود پیدا می‌کند اگر تخلفی باشد طبق ماده ۶۱ تصمیم گیری می‌کند و آن را در واقع اعلام می‌کند منتهی، چون تمام مصوبات شورای رقابت قابل به اصطلاح تجدید نظر است نکته‌ی بعدی من این است که در تجدید نظر ۷ نفر که عضو دارد ۳ نفر از ۷ نفر عضو اینها در واقع بیشتر قضات هستند و ترکیب فنی ضعیفی دارد یعنی در نهایت آن چیزی که بعد از تجدید نظر می‌آید بیرون از ۷ نفره‌ای است که ۳ نفرش قضات است به نظر من ترکیبی است که فنی اش ضعیف است.
سؤال: فنی منظورتان اقتصادی آن است؟
طاهری: هر موضوع دیگری شما الآن می‌خواهید راجع به آموزش صحبت کنید فرمودند خیلی نکات ریزی ممکن است راجع به آن باشد یک موقع راجع به خودرو می‌خواهید صحبت بکنید یک موقع راجع به بحث اینترنت می‌خواهید صحبت کنید یک جمعی می‌خواهند تصمیم بگیرند ۷ نفر رأی بدهند راجع به این موضوع و تصمیم نهایی را اعلام کنند در تجدید نظر، به نظر من می‌آید که پیش زمینه‌ی این صحبت امروز ما و خیلی از نکاتی که شاید در کشور خوب انجام نشده در قیمت گذاری و در نهایت آسیب زده به بخش‌های عرضه کننده و تقاضا به نظر خود ساختار شورای رقابت است که یک تجدید نظر جدی می‌خواهد.
سؤال: پس شما معتقد به تجدید نظر شورای رقابت هستید تا یک شورای جدید ایجاد بشود؟
طاهری: اینکه باید باشد قبول دارم نه نه بنده تجدید نظر را قبول دارم قانون متعالی قانون به اصطلاح اصل ۴۴ قانون اساسی منتهی به نظرم می‌آید که در خود این شورای رقابت و ماده ۶۲ آن بایستی حتماً یک تجدید نظری بشود و اگر لازم به تغییر قانون است حتماً تغییر قانون اگر نه با آیین نامه یا بخشنامه‌ها و دستورالعمل قابل اصلاح است اینها اصلاح بشوند که بتوانیم هم در حوزه‌ی آموزشی الآن بحث ماست هم در بقیه حوزه‌ها شاهد بهره وری بیشتری از شورای رقابت باشیم که متأسفانه این را کمتر شاهدیم.
سؤال: یک نکته هم که مطرح میشود در خصوص دریافت این شهریه‌ها و وضعیت صورت‌های مالی این دانشگاه هاست که گفته میشود همچنین انتقادی که به آنهاست این است که شفاف نیست و خیلی مشخص نیست هزینه درآمد این دانشگاه‌ها به چه صورت است.
طاهری: حالا به نظر من این نیاز به یک تحقیق و تفحص و یا گزارش گیری لازم دارد بنده، چون عادت ندارم چیزی که علم ندارم راجع به آن نظر بدهم ممکن است این باشد ولی ورودی بنده نداشتم که یک گزارشی گرفته باشم این را تأیید یا ردش بکنم ولی امکانش هستش بله، به هر حال شهریه‌هایی که از دانشجو‌ها گرفته میشود هزینه‌های خود دانشگاه است با توجه به اینکه عرض کردم هم در بحث کیفیت و هم در بحث حقوق دستمزدی که برای اعضاء هیئت علمی وجود دارد الآن یکی از بحث‌های جدی که ما داریم در دانشگاه‌های غیردولتی اختلاف حقوق اعضاء هیئت علمی اینها با دانشگاه‌های دولتی است خب خود این تـأثیر می‌گذارد در کیفیت آموزش و متأسفانه گاهاً باز این عدد شاید خیلی دقیق نباشد ولی تقری به دقیق است که نزدیک به نصف ممکن است باشد خب این آسیب جدی هم به کیفیت آموزش هم اجحافی که در حق این عزیزان میشود.
سؤال: آقای کوچکی نژاد آقای طاهری می‌گویند که ما بیاییم ساختار شورای رقابت را یک اصلاحی در آن ایجاد بکنیم و تقویتش بکنیم طبق اصل ۴۴، شما فرمودید یک شورای نظارت بر آموزش جدیدی داشته باشیم که اینها همه تجمیع بشوند؟
کوچکی نژاد: من معتقد به این هستم که حالا که خود آقای طاهری هم موافق به یک سیستم نظارتی روی نوع آموزش‌هایی که در کشور ارائه میشود.
طاهری: آقای دکتر ما که موافق بودیم شما می‌گفتید رقابتی نیست.
کوچکی نژاد: اینکه اصل ۴۴ قانون اساسی بخش خصوصی را مجوز داده که ورود بکنند در حوزه‌ی اقتصاد، حوزه‌ی خدمات، حوزه‌ی آموزش کشور این هم چیز شفافی است ببینید ما و قانونی که مجلس تصویب می‌کند قوانین دائمی قوانین هم جایگاه خودش را دارند به این شورای رقابت وظیفه‌ی مجلس تصویب کرده نگاه آن زمان این بوده که بیشتر در حوزه‌ی اقتصاد این شورا ورود بکند اگر قرار است که این شورا در حوزه‌ی آموزش هم … متنوع آموزش ورود بکند قطعاً باید ما اصلاح قانون بکنیم یعنی قانون باید مجلس شورای اسلامی باز هم یک دولت باید لایحه بدهد یک مجلس نمایندگان طرح بدهند ما بتوانیم کل ساختار شورای رقابت را تغییر بدهیم و منعطف بکنیم در جهت نظارت روی یک سیاستگذاری روی آموزش کشور به اعتقاد من با توجه به اینکه نوع خدمات در بخش خدمات در بخش صنعت، در بخش آموزش اینها متنوع هستند اینها را اگر ما ادغام بکنیم در یک شورایی به اعتقاد من چیز خوبی درنمی آید یعنی آن تخصص‌های لازم و آن ظرافت‌های لازم در این شورا‌ها تدبیر نمی‌شود بعد از مدتی ما به جای اینکه کار را اصلاح بکنیم کار را خرابترش می‌کنیم به خاطر همین اعتقاد داریم که یک شورای جدیدی در حوزه‌ی آموزش کشور از دوره‌ی پیش دبستانی تا دوره‌ی دکتری ایجاد بشود و این شورا بتواند سیاستگذاری بکند نظارت بکند روی آن سیاست‌هایی که ابلاغ بکند دولت هم در چارچوب آن سیاست‌ها می‌تواند آیین نامه بنویسد و مسیر خودش را طی بکند.
طاهری: الحمدلله به یک نقطه‌ی مشترک خوبی رسیدیم اینکه نیاز به تنظیم گری است این یعنی نشان می‌دهد که انحصاری است اگر نبود که خیلی نیاز به این نبود، یک، این اولین نقطه‌ی در واقع تفاهم، دوم، سر دو تا موضوع الآن اینجا اختلاف بود موضوع اینکه آیا این کار را، موضوع اینکه یا از طریقی که آقای دکتر فرمودند یک شورایی باشد یا شورای رقابت این را هم هر دو تا به اتفاق نظر رسیدیم که اگر شورای رقابت قرار باشد ساختار فعلی آن معیوب است باید حتماً اصلاح بشود حالا یا آن اصلاحات در شورای رقابت باید انجام بشود برای این کار و کار‌های دیگر بنده عرضم کلی بود شورای رقابت در عملکردش در اصطلاح انحصارزدایی و ورودش به بخش‌های مختلف، بنده عرضم بوده که میانگین نمره خوبی نگرفته حالا اینکه شروع نشده یا اینکه پیشنهاد آقای دکتر که به هر حال یک مقدار تخصصی‌تر دیده بشود زیر نظر وزارت علوم یا حالا یک بخش دیگری که پیشنهاد داشتند که بشود این کار انجام بشود حالا این دیگر خیلی اگر دومی باشد احتمالاً نیاز به قانون دارد ولی اگر زیر نظر شورای رقابت باشد این قانون بالادستی ما داریم و تا امروز قانونی که در کشور وجود دارد یک قانون محکمی هم هست قانون اصل ۴۴ تشخیص انحصار و ورود را سپرده به شورای رقابت که این کار انجام بشود بنده با دومی هم پیشنهاد آقای دکتر هم مخالفتی ندارم به نظرم میشود آن مسیر را هم طی کرد.
سؤال: آقای کوچکی نژاد یک نکته‌ای راجع به انحصاری داشتید بفرمایید.
کوچکی نژاد: انحصار در عرف و در علوم این است که یک کار را یک نفر انجام می‌دهد هیچ کس دیگر نمی‌تواند انجام بدهد و در اختیار یک گروه است یک تیم هست این میشود انحصار و دیگر ما متنوع داریم آموزش می‌دهیم از وزارت علوم گرفته تا وزارت آموزش و پرورش تا به اینکه علوم پزشکی در نتیجه ما این انحصار نمی‌دانیم.
طاهری: آقای دکتر الآن خودروساز ما می‌دانید چقدر داریم صد‌ها خودروساز در کشور داریم الآن من سؤال من این است که فرض کنید این لیوان را هزار تا کارخانه تولید می‌کنند ولی مجموع لیوان‌هایی که تولید می‌کنند صد تاست نیاز کشور هزار تاست، آیا این مفهوم انحصار را دارد این لیوان یا نه؟ حتماً دارد، چون هزار تا لیوان لازم است در کشور صد تا تولید میشود و بنابراین قیمتش می‌تواند هر چقدر که تولید کننده بخواهد عرضه کند این دقیقاً همین است بحث تعداد نیست ببینید در خودروساز ما الآن خودروساز‌های خصوصی شاید عددش بالای ۲۰۰ ـ ۳۰۰ تا باشد که دارند خودروسازی می‌کنند در بخش‌های مختلف ولی می‌گوییم همچنان انحصاری است، چون چی به خاطر اینکه عرضه با تقاضا نمی‌خواند.
کوچکی نژاد: نه کل خودروسازی ایران امروز انحصار به دو خودروساز بزرگ است و خودروساز‌های کوچک هم آنهایی که وسایل یدکی اینها را می‌سازند آنها هم تحت نظر این دو خودروساز هستند حتی وسایل یدکی‌ای که تولید می‌کنند انحصاری هستند.
طاهری: معادل این دو خودرو ساز می‌شوند دانشگاه آزاد و دانشگاه سراسری.
کوچکی نژاد: اگر ۱۰ تا خودروساز قدرتمند در ایران شکل می‌گرفت خودرو‌های متنوع و با کیفیت‌های متفاوت تولید می‌کرد بازار رقابت به یک بازار متعادلی می‌رسید، چون انحصار شورای رقابت ورود کرده. کم است کم تولید شده
طاهری: ما بحثمان همان کم و زیادی آن است دقیقاً روی این موضوع بنده تأکید دارم.
کوچکی نژاد: ضرورت یعنی ضرورت کشور این است که کشور یعنی مجلس شورای اسلامی یا دولت به صورت ضرورت ورود بکند به بحث تنظیم گری و طبق قانون باید این تنظیم گری را بدهد به مجلس، مجلس هم قانون وضع بکند اگر دولت این کار را نکند قطعاً از طریق کمیسیون آموزش و تحقیقات این کار انجام می‌گیرد و این هرج و مرج و چندگانگی در حوزه‌ی دریافتی شهریه که ان شاءالله به یک سرانجامی برسد از آن طرف هم کیفیت آموزش را هم یک مقدار نظارت بیشتری داشته باشیم.
- نویسنده : مجله ایرانی
