مجله ایرانی : امیر آقایی دبیر قرارگاه بازارپردازی صنایع فرهنگی دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما گفت: کسب و کار‌های فرهنگی نقش پیام رسانی و فرهنگ سازی دارند و رفتار‌های فرهنگی مخاطبان را تغییر می‌دهند.
آقایی افزود: در سـال‌های اخیـر نمونه هـای موفقـی در زمینـۀ کتـاب، اسـباب بازی، پویانمایـی، فیلـم تولیـد و ترویـج شـده، امـا نتوانسـته تبدیـل بـه یـک پویـش مسـتمر در سـطح جامعـه شـود؛ نهـاد خانـواده را تقویـت کنـد و کـودکان و نوجوانـان را بـه صـورت پایـدار و در بلندمـدت، جـذب و وفـادار نمایـد.
وی گفت: بـا وجـود تأکیـدات بالادسـتی در نظـام فرهنگـی کشـور، نیـاز بـه توجه جدیـد در حکمرانـی فرهنگی وجــود دارد کــه ایــن موضــوع بــا عنــوان بازارپــردازی فرهنگــی مطــرح می‌شــود.
دبیر قرارگاه بازارپردازی صنایع فرهنگی دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور افزود: رســالت بازارپــردازی فرهنگـی احیـای ارزش هـای انقلابـی، اسـلامی و ایرانـی در مواجهـه بـا الگوهـا و فرهنگ هـای بیگانـه وارداتـی و رقیـب اسـت.
آقایی گفت: تنوع بخشـی بـه محصولات یـا خدمات فرهنگـی و زنجیروارسـازی آنهــا بــر محــور شــخصیت ها، مفاهیــم و الگوهــای اســلامی ایرانی، ظرفیــت چشــمگیری بــرای ترویــج سـبک زندگـی اسـلامی ایرانی و تحقـق اقتصـادی پایـدار در حـوزۀ فرهنـگ متناسـب بـا تغییـرات ذائقه هـا و رفتارهـای فرهنگـی مخاطبـان خواهـد داشـت.
وی افزود: توسـعۀ کسـب وکار‌های فرهنگـی بر اساس تشـخیص عمیـق نیازهـا و تطبیـق پویـای کسـب وکار‌ها بـا رفتارهـای فرهنگـی مخاطبـان رخ می‌دهـد. بـه دلیـل ماهیـت سـیال محتـوای فرهنگـی و همچنیـن تنـوع نیازهـا و ذائقه هـای مخاطبـان، کسـب وکار‌هایی کـه نگرشهـای جامع تـری نسـبت بـه رفـع نیازهـای فرهنگـی دارنـد، در ارزش آفرینـی و ایجـاد انگیـزه بـرای مخاطبـان و در نتیجـه وفادارسـازی آنـان، مؤثرتـر و عمیق تـر هسـتند.
دبیر قرارگاه بازارپردازی صنایع فرهنگی دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور گفت: بازارپــردازی فرهنگــی، ریل گــذاری نوینــی اســت تــا ایده هــای فعــالان صنایــع فرهنگــی با فهــم عمیـق نیازهـای مخاطبـان، مسـیر مشـخصی را بـرای اجرایـی شـدن طـی می‌کنـد. در ایـن مسـیر ایده هـا بـه صـورت زنجیـروار حـول یـک کسـب وکار فرهنگـی مبتنـی بـر شـخصیت فرهنگـی یـا عنصـر هویتـی بازتولیـد و نمونه سـازی میشـوند؛ در گام نهایـی نیـز آن کسـب وکار فرهنگـی، اقـدام بـه جلـب مشـارکت انـواع ســرمایه گذاران و مشــارکت کنندگان فرهنگــی می‌کنــد. بدین ســان چرخــۀ بازارپــردازی تکمیــل می‌شــود و آنــگاه کســب وکار فرهنگــی بــا عنــوان کســب وکار فرهنگ بنیــان شــناخته می‌شــود.
آقایی افزود: در برنامه ملی زیست بوم فرهنگ بنیان، که مصوبه شورای فرهنگ عمومی است؛ بر اساس آن سعی می‌کنیم اقدامات را حرکت بدهیم و توجه اصلی را بر این گذاشتیم که کسب و کار‌های مبتنی بر عنصر‌ها و شخصیت‌های فرهنگی اولا به عنوان کسب و کار فرهنگ بنیان شناخته شوند. این کسب و کار‌ها توانسته اند یک پیام و محتوای فرهنگی را محور بگذارند و این پیام در بستی از زنجیره‌های محصولات فرهنگی عرضه شود.
وی گفت: طرح ریزی برنامه ملی زیست بوم فرهنگ بنیان مصوب شد. ما سال گذشته بر اساس همین برنامه ملی، رویداد هماورد بازار پردازی تهران، به عنوان اولین رویداد ارائه کسب و کار‌های فرهنگ بنیان را داشتیم.
دبیر قرارگاه بازارپردازی صنایع فرهنگی دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور افزود: بسط شخصیت «ببعی» و «ببعو» در کتاب‌های تصویری کودک، در اسباب بازی‌های رومیزی در فضای عروسک، این اتفاق دارد می‌افتد؛ و ابتدا باید زیست بوم شکل بگیرد و این زیست بوم محور آن همین کسب و کار‌های فرهنگ بنیان است.
آقایی گفت: ما در این زیست بوم چند خلاء جدی نهادی داریم. ابتدا باید یک سکوی برای ارائه کسب و کاری باشد. یعنی فضایی باشد که کسب و کار فرهنگ بنیان ارائه کند و سعی کند مخاطبان ذی نفع اقتصاد و فرهنگی اش را درگیر کند و بتواند با آنها به یک همکاری مشترک برسد. بحث دیگر توسعه این شخصیت است. نیاز به یک سکویی داشتیم تا خالقان حوزه کاراکتر را در یک رقابتی برسانیم تا یک طرح شخصیت آماده کند که این طرح شخصیت ظرفیت فرهنگی و اقتصادی اش را دارد می‌گوید. هویت درستی دارد. چون ثبت درست می‌شود و می‌تواند شقوق مختلف پیدا کند. طرح شخصیت در سامانه آثار ادبی و هنری وزارت ارشاد، به عنوان طرحی که می‌تواند به صورت ترکیبی ثبت شود و شقوق مختلف داشته باشد.
وی افزود: یک شخصیت ممکن است مدیای اصلی اش کار عروسکی شود بعد از آن کار عروسکی بسط پیدا می‌کند و ظرفیت‌های دیگر پیدا می‌کند. یکی دیگر ممکن است مدیای آن پویانمایی باشد. اساسا طرح شخصیت‌ها با یک مدیای اصلی وارد صحنه می‌شوند. بستگی به ظرفیت فرهنگی آن طرح شخصیت دارد.
دبیر قرارگاه بازارپردازی صنایع فرهنگی دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور گفت: ببعی ببعو یک شخصیتی است که در زیست کودکانه دختران تعریف شده و محور آن سواد عاطفی و سواد خانوادگی دختران است که با پدر و مادر و فامیل‌های نزدیک‌تر مثل پدر بزرگ و مادر بزرگ و عمه و دوستان و همسالانشان بتوانند ارتباط بگیرند ولی مساله همان سواد عاطفی و خانوادگی است.
آقایی افزود: در مسابقه ملی پارسی آرا ظرفیت توسعه طرح‌های شخصیت و ثبت حقوقی شان و ایجاد مالکیت فکری شان و ایجاد شدن یک فضای اقتصادی را در این مسابقه ایجاد کردیم.
وی گفت: وضعیت فعلی این است که بودجه فرهنگی در هزاران محصول بدون پیوست پخش می‌شود؛ بنابراین برای سودآوری، کسی که وارد عرصه فرهنگ بنیان می‌شود حتما باید مدل کسب و کاری داشته باشد. ما یک چالش مزمن در کشور داریم اینکه فعالان فرهنگی ما با نگاه اقتصادی درست وارد این عرصه نمی‌شوند؛ و بیشتر دنبال گرفتن پروژه‌های دولتی تا سود آوری کسب و کار هستند؛ و وقتی بودجه‌ای نباشد. کار هم تعطیل می‌شود.
دبیر قرارگاه بازارپردازی صنایع فرهنگی دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور افزود: راهکار این است که ما باید زیست بوم ایجاد کنیم؛ که کسب و کار فرهنگ بنیان بتواند در این زیست بوم بوجود آید؛ و رشد کند. قبل‌تر از آن هم باید یک فضایی وجود داشته باشد که طرح شخصیت ما در عرصه عمومی تولیدات فرهنگی در اختیار همه باشد. یعنی همه بدانند که یک شخصیت پردازی هست به این اسم و این شقوق را هم می‌تواند داشته باشد. می‌تواند کتاب، انیمیشن حتی مالکیت فکری آن هم مشخص باشد. این باید در عرصه عموم فعالان فرهنگی وجود داشته باشد؛ که همه فعالان فرهنگی بدانند که چنین چیزی هست و این ظرفیت اقتضایی آن است. در این میان تنظیم گری وظیفه دولت است. اینکه سازمان تبلیغات در جایی با کسب و کار‌های فرهنگی تعامل کند و به یک همکاری برسد. وقتی کسب و کار‌های فرهنگی مدل کسب و کار ندارند تعامل و همکاری هم نمی‌توانند داشته باشند. مذاکره‌ای هم شکل نمی‌گیرد.
آقایی گفت: شخصیت‌هایی مانند زی زی گولو را هنرمندی تولید می‌کند که اصلا فضای اقتصاد در این شخصیت تعریف نشده است. اما کمیک ایلیا که نوجوانان جذب آن شده اند؛ این مجموعه توسعه خوبی دارد پیدا می‌کند؛ و اتفاقا مدل اقتصادی دارد این مجموعه با یکسری از مجموعه‌های دیگر مثلا با فروشگاه اتکا دارد به یک همکاری مشترک می‌رسد. اینکه این فروشگاه یک پاویون نوجوان با محوریت شخصیت ایلیا، درست کند و آن پاویون نوجوان محل رفتارسازی و سبک زندگی برای نوجوانان شود. یعنی اقلام‌های نوجوان را بشود از آنجا تامین کرد. این همکاری مشترک می‌شود.
- نویسنده : مجله ایرانی
