واضح است که ارتباط فیزیولوژیکی بین مغز و روده وجود دارد. میکروب ها مواد شیمیایی را می سازند که بر مغز شما تاثیر می گذارند.

مجله ایرانی : کالیوپ هولینگو در حال تحقیق در مورد میکروبیوم در میان کودکان مبتلا به اوتیسم است. او بخشی از یک زمینه تحقیقاتی رو به رشد است که به دنبال درک محور روده – مغز است.

شانزده سال پیش، زمانی که کالیوپ هولینگیو در دبیرستان بود، مشکلی داشت. او علائم گوارشی به حدی شدید داشت که او را مجبور به ترک دویدن کرد، به علاوه سابقه طولانی اضطراب و اختلال وسواس فکری – عملی داشت.

او اکنون به یاد می آورد: و من در این فکر بودم که شاید ارتباطی بین سلامت روانی من و علائمی که تجربه می کردم وجود داشته باشد.

پزشکان او از سؤالات او چشم پوشی کردند. او می‌گوید: «این باعث شد من شروع به مطالعه زیادی در مورد میکروبیوم روده، سیستم عصبی خودمختار و ارتباط آنها با مغز و سلامت روان کنم.

امروزه، هولینگو به صف دانشمندانی پیوسته است که به دنبال درک تعامل بین مغز (و بقیه سیستم عصبی)و میکروبیوم روده هستند – که مجموعه وسیعی از موجودات زنده از جمله باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها هستند که در روده انسان رشد می کنند.

او اکنون استادیار بهداشت روان در دانشکده بهداشت عمومی و بخشی از دانشکده مرکز اوتیسم و اختلالات مرتبط در موسسه کندی کریگر است. او در حال حاضر تحقیقاتی را در مورد میکروب های روده و علائمی که با اوتیسم همراه است، از جمله علائم گوارشی و رفتاری انجام می دهد.

دکتر گلن تریسمان، استاد پزشکی و روان پزشکی می گوید: واضح است که ارتباط فیزیولوژیکی بین مغز و روده وجود دارد. میکروب ها مواد شیمیایی را می سازند که بر مغز شما تاثیر می گذارند. این مواد می توانند مستقیما توسط خون به مغز شما منتقل شوند، یا می توانند از طریق اعصابی که به مغز شما متصل هستند، منتقل شوند. و مغز شما می تواند سرعت روده شما را افزایش دهد و میکروب های شما را تغییر دهد.

همچنین تحقیقات قانع کننده ای – البته اولیه – انجام شده که ارتباط بین باکتری های خاص روده و بیماری های روانی جدی را نشان می دهد. چندین مطالعه نشان داده اند که پیوند مدفوع غنی از باکتری از موش های افسرده و همچنین انسان های افسرده می تواند افسردگی را در موش های گیرنده القا کند. بررسی ۳۴ مطالعه انسانی الگوی مشابهی از گونه های باکتریایی را در روده افراد مبتلا به افسردگی، اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی نشان داد.

نکته بعدی یافتن راه هایی برای درمان بالقوه بیماری های روانی از طریق مداخلات در روده است. فوریه گذشته، اولین گزارش موردی پیوند مدفوع در افسردگی عمده در انسان ها نشان داد که پیوند مدفوع با موفقیت علائم را در دو نفر کاهش داد. تحقیقات بیشتری در حال انجام است.

برای هولینگیو، ارتباط بین روده و سلامت روان هم علمی است و هم شخصی. در ادامه دیدگاه او را در مورد جایگاه این رشته بررسی می کنیم.

کمی در مورد اینکه چگونه به این رشته علاقه پیدا کردید بگویید.

در دوران راهنمایی و دبیرستان متوجه برخی علائم گوارشی واقعا ناتوان کننده شدم – درد شدید شکمی و واکنش های شدید به غذا. من هم در تیم های صحرانوردی و هم در تیم های دوومیدانی حضور داشتم اما مجبور شدم از دویدن دست بکشم؛ کاری بود که دیگر به دلیل درد و احساس تهوع نمی توانستم انجام دهم. زندگی ام سخت تر می شد، احساس می کردم خیلی از فعالیت های اجتماعی را به خاطر ترس از این که وقتی بیرون از خانه و در کنار دوستانم بودم، عکس العمل بدی از خود نشان دهم، کنار می گذارم.

به نظر می‌رسید که پزشکانم تصور می‌کردند شرایط سلامت روانی من باعث تمام مشکلات گوارشی من شده است. و این منطقی نبود، زیرا شروع علائم گوارشی نسبتاً جدید بود و من در تمام عمرم با مشکلات سلامت روانی دست و پنجه نرم می کردم. از آن تعاملات بالینی این نکته در نظر گرفته نمیشد که شاید این مسائل گوارشی به مشکلات سلامت روانی من کمک می کند یا حتی آنها را بدتر می کند.

روده و میکروبیوم آن عملکرد بسیار متفاوتی با مغز و سیستم عصبی دارد. دانشمندان چگونه یک ارتباط را بررسی می کنند؟

ما می دانیم که علائم گوارشی مانند درد شکمی، اسهال، یبوست و شرایطی مانند سندرم روده تحریک پذیر در افرادی که دچار اختلالات عصبی – روانی مانند اوتیسم، ADHD، اختلال افسردگی عمده، اختلال وسواس فکری – عملی و اختلال دوقطبی هستند، بسیار شایع تر است. شواهد  بعدی، مجموعه ای بزرگ و رو به رشد از آزمایش های حیوانی است که به خوبی نشان می دهد ارتباطی بین روده و مغز وجود دارد.

و ما می دانیم که در مطالعات حیوانی، انواع میکروب هایی که این حیوانات دارند می توانند بر سد خونی – مغزی تاثیر بگذارند و در نتیجه چه مقدار مواد می توانند از خون در حال گردش به سیستم عصبی مرکزی بروند. و من فکر می کنم چیزی که بیشتر مردم احتمالا می توانند با آن ارتباط برقرار کنند این است که اگر آن ها احساس اضطراب کنند، ممکن است دلشوره و نگرانی و احساس عوارض گوارشی شبیه دلپیچه داشته باشند – آن ها حتی ممکن است قبل از ارائه یک سخنرانی بزرگ، ناراحتی معده داشته باشند.

میکروب های روده چگونه می توانند بر مغز تاثیر بگذارند؟

میکروب های روده وظایف مختلفی دارند. آن ها ویتامین ها و مواد مغذی تولید می کنند و ۹۰ درصد سروتونین بدن (که پیام ها را از سلول عصبی به سلول عصبی منتقل می کند)در روده تولید می شود. میکروب ها در روده در متابولیسم و سیستم ایمنی ما نقش دارند. آن ها حتی بر بیان ژنتیک انسانی ما نیز تاثیر می گذارند. و البته، آن ها وظایف متعددی در روده دارند، مانند تنظیم تحرک روده و نفوذپذیری سد روده ای. به نظر می رسد هر اتفاقی که در روده می افتد، اثرات پایین دستی واقعا قوی را بر روی فرآیندهای حیاتی که در مغز اتفاق می افتند، دارد.

درک این ارتباط چگونه می تواند به افراد مبتلا به بیماری های روانی کمک کند؟

در نهایت ممکن است بتوانیم درک کنیم که چگونه ترکیب میکروبیوم روده یا متابولیت هایی که توسط میکروبیوم روده تولید می شوند، به ایجاد بیماری های روانی یا ناهنجاری‌های عصبی رشدی یا روش های بروز این شرایط در افراد مختلف کمک می کنند.

به عنوان مثال، یک فرد با تشخیص اختلال افسردگی عمده ممکن است بتواند هر روز سر کار برود و با وجود اینکه از نظر احساسی کاملا ناخوشایند است و با علائم زیادی مانند سردرد و درد شکمی دست و پنجه نرم می کند، عملکرد بسیار بالایی داشته باشد. فرد دیگر ممکن است این علائم را تجربه نکند اما ممکن است روز های زیادی در بستر بماند زیرا انرژی لازم برای فعالیت را ندارد.

اگر بتوانیم بفهمیم که این میکروب‌ها چه متابولیت‌ها یا انتقال‌دهنده‌های عصبی را تولید می‌کنند یا در تنظیم آن نقش دارند، شاید بتوانیم درک بهتری از نحوه تولید داروهایی داشته باشیم که آن مسیرها را هدف قرار می‌دهند. و شاید ترکیب و تنوع میکروبیوم روده یک فرد در تعیین اینکه آیا آن فرد به یک داروی روانپزشکی خاص پاسخ می‌دهد یا خیر، نقش داشته باشد، و ما می‌توانیم از آن برای توصیه مراقبت مؤثر استفاده کنیم.

در حال حاضر گزارش هایی مبنی بر استفاده برخی افراد از پیوند مدفوع برای مسائل مربوط به سلامت روان وجود دارد، با این حال برخی از کارشناسان این حوزه نگران ایمنی و پتانسیل پیوند میکروب هایی هستند که می توانند مشکلاتی را در دریافت کنندگان ایجاد کنند.

من فکر می کنم پیوند میکروبیوتای مدفوع نوید زیادی دارد. مطالعه‌ای در مورد پیوند میکروبیوتای مدفوع در کودکان اوتیسمی انجام شده است، که در آن محققین گزارش می‌دهند که شاهد بهبود علائم گوارشی و همچنین علائم رفتاری و همچنین تغییرات در میکروبیوم هستند. این به طور بالقوه هیجان انگیز است. اما در یک گروه کوچک از کودکان بود، و هیچ گروه کنترلی وجود نداشت… بنابراین دشوار است که بدانیم چقدر از تغییرات واقعاً به دلیل پیوند مدفوع بوده است. من فکر می‌کنم این نوع مطالعات تحقیقاتی باید با ورودی‌های مداوم از جوامعی که قرار است به آنها خدمت کنند ادامه داشته باشد.

ما همچنین به مطالعات بلند مدت واقعاً دقیقی نیاز داریم که در آن افراد را در طول زمان مطالعه و دنبال کنیم، بدون ارائه هیچ درمانی یا مداخله ای، بلکه برای جمع آوری داده هایی در مورد رژیم غذایی آنها، داروهایی که مصرف می کنند، و اینکه میکروبیوم آنها در نقاط مختلف چگونه به نظر می رسد. این به درک این موضوع کمک می کند که آیا یک بیماری منجر به میکروبیوم متفاوتی می شود یا اینکه میکروبیوم باعث بیماری می شود یا اینکه آیا این موضوع کاملاً چیز دیگری است که این ارتباط را مخدوش می کند.

شما اکنون در حال تحقیق در مورد تعامل بین روده و رفتار در کودکان اوتیسمی هستید. شما در تلاش برای پیدا کردن چه چیزی هستید؟

ما در حال تکمیل مطالعه ای هستیم که در آن در حال جمع آوری داده های سلامت فیزیکی، داده های سلامت رفتاری و داده های میکروبیوم روده از یک نمونه نسبتا کوچک از پسران و دختران اوتیسمی هستیم و سعی می کنیم ببینیم آیا الگوهایی بین انواع میکروب ها در مدفوع آن ها پیدا می کنیم و اینکه آن ها چه علائم مشترکی دارند، مانند علائم گوارشی GI، حساسیت های حسی، اضطراب و غیره.

ما می دانیم که تظاهرات اوتیسم بسیار متفاوت و متنوع است و یک ایده می تواند این باشد که شاید روده و میکروبیوم در تاثیر بر این ناهمگونی نقش داشته باشند.  اگر سیگنال‌هایی را بین باکتری‌های خاص روده و رفتارها یا علائم خاص مشاهده کنیم، می‌توانیم شواهدی را برای مسیر میکروبی که بر تظاهرات اوتیسم تأثیر می‌گذارد، ارائه کنیم. و در نهایت می تواند به ما کمک کند تا به درمان های هدفمند برای رفتارها یا علائمی که افراد اوتیسمی می خواهند تغییر دهند، مانند اضطراب، حساسیت صوتی، و یبوست برسیم.

آیا از درک خود در حیطه ارتباط میکروبیوم روده و سلامت روان برای کمک به سلامت روانی و گوارشی خود استفاده کرده اید؟

مدیریت رژیم غذایی من بزرگ بوده است. من بسیار مراقب غذاهایی هستم که احتمال بیشتری برای ایجاد واکنش دارند. من دریافته ام که پروبیوتیک ها برای من مفید هستند و هر روز آن ها را مصرف می کنم. و من دریافته ام که کار بر روی سلامت روانم نیز مفید است. وقتی از نظر روحی و روانی احساس بهتری دارم، سلامت گوارشی من بهتر است. من همچنین برای آن دارو مصرف می کنم.

و بعد کارهایی مثل پیاده روی های طولانی، گوش دادن به موسیقی، نوشتن موسیقی، وقت گذراندن با خانواده ام، دوستانم، و چیزهایی که مرا خوشحال می کنند را انجام می دهم. اما من همچنین زمان هایی دارم که علائم گوارشی من حتی زمانی که از نظر احساسی خوب هستم، شعله ور می شوند، و این می تواند بسیار ناامید کننده باشد. من هنوز هم همیشه در حال یادگیری هستم و امیدوارم بتوانم در مورد ریشه این علائم گوارشی شفافیت بیشتری به دست آورم.

  • نویسنده : مجله ایرانی